Zeeuws project versterkt relatie tussen burger, boer en visser: ‘Meer begrip en respect voor elkaar’
Via 58 gastlessen hebben tien boeren onder 1.200 middelbare scholieren het respect voor de landbouw en visserij in Zeeland vergroot. Kookworkshops en etentjes bij boeren leiden tot meer begrip over voedselproductie. “Mensen die niets weten over landbouw reageren heel positief op ons verhaal”, zegt Melissa Geerse, projectleider van Zeeuwse Kringloop.
Het enthousiasme over het project ‘Zeeuwse Kringloop, samen verder met burger, boer en visser’ is groot. Zowel onder boeren, vissers, scholieren, toeristen als onder Zeeuwse burgers. “Met kennisuitwisseling hebben we heel veel mensen bereikt en meer begrip en respect voor elkaar gecreëerd”, vertelt projectleider Melissa Geerse. “Een negatief oordeel van burgers over landbouw en visserij heeft vaak te maken met het ontbreken van kennis, waardoor onbegrip ontstaat.
Motieven toelichten
“Als agrariërs uitleggen waarom ze iets doen, dan ontstaat er meer begrip en respect. Bijvoorbeeld dat ze hun gewas preventief beschermen tegen ziekten. En dat daarvoor minder gewasbeschermingsmiddelen nodig zijn dan voor curatieve behandeling van ziekten in hun gewassen. Ze vergelijken dat met vaccinaties om onszelf te beschermen tegen ziekten.”
Breed samenwerkingsverband
Het project ‘Zeeuwse Kringloop’ begon in maart 2020 en is in oktober 2023 afgerond. In het project werkten het Zeeuws Agrarisch Jongeren Kontakt (ZAJK), het Zeeuws Land & Viscollectief en Scalda Groen College samen om de kloof tussen boer en burger te verkleinen. Het project kreeg financiering van het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (LEADER) en provincie Zeeland.
Meer begrip voor voedselproductie
Op vijftien middelbare scholen (vmbo, havo/vwo) hebben tien agrariërs 58 interactieve gastlessen gegeven tijdens de vakken burgerschap en Loopbaanoriëntatie (LOB) of excursies op de boerderij. Hiermee zijn 1.200 middelbare scholieren bereikt. Akkerbouwers, veehouders, varkenshouders, fruittelers en vissers hebben met veel plezier hun verhaal verteld aan leerlingen. Zo ook Esther Vermue over hun melkveebedrijf. “De leerlingen vinden interactie met een boer heel leuk. Ze stellen veel vragen en krijgen via het gesprek met boeren meer inzicht in het agrarisch ondernemerschap. Ze leren waar voedsel vandaan komt en wat erbij komt kijken”, zegt Vermue.
Een betere economische positie
Andere educatie-activiteiten waren excursies voor burgers en schoolklassen en de ontwikkeling van online lesmateriaal en zogenoemde leskisten. De leskisten bevatten kant-en-klaar lesmateriaal met diverse thema’s voor middelbaar en voortgezet onderwijs, geschikt voor de vakken burgerschap en LOB. Daarnaast waren er kookworkshops, etentjes en andere workshops op boerderijen voor alle burgers. “Onder het genot van Zeeuwse streekproducten is het begrip van voedselproductie vergroot. Evenals de animo om producten van Zeeuwse of Nederlandse herkomst te kopen. Dat versterkt de economische positie van onze boeren”, stelt Geerse. Op een melkveebedrijf in Hulst is zelfs een familiebootcamp gehouden. Agrariërs zijn ook in gesprek gegaan met burgers over de Zeeuwse landbouw op de weekmarkt in IJzendijke en Renesse. Naast de lokale bevolking hadden toeristen hiervoor ook veel belangstelling.
Agrariërs versterken in hun boodschap
Het project richtte zich niet alleen op educatie van burgers, maar ook op verbetering van de communicatievaardigheden van boeren die excursies of open dagen houden op hun bedrijf.
Onder andere met de workshop ‘Communiceren kun je leren’ gegeven door agrarisch marketeer Henk Vermeer. “Hierin gaf Marcel Kooijman, akkerbouwer in Sint Annaland, een snelcursus vloggen. Hij liet via vlogs zien wie hij is en wat hij doet op zijn akkerbouwbedrijf en dat was inspirerend voor de andere boeren”, concludeert Vermue. “Het project heeft agrariërs meer zelfvertrouwen gegeven om hun verhaal over voedselproductie over te brengen op burgers.”
Jong geleerd is oud gedaan
Voor agrarische scholieren is een communicatiemiddag gehouden op het Scalda Groencollege in Goes. Studenten van de opleidingen teelt, loonwerk en veehouderij hebben drie workshops communicatie gevolgd. “Je kunt niet vroeg genoeg beginnen met goede communicatie met omwonenden en burgers over de manier waarop je voedsel produceert. Als je dat al in het agrarische onderwijs verankert, zorgt dat voor een goede presentatie van een boerenbedrijf en dat helpt enorm om de relatie boer-burger te verbeteren”, zegt Geerse.
De lokale economie ondersteunen
De initiatiefnemers van het project concluderen dat het goed is gelukt om mensen te laten nadenken over waar hun voedsel vandaan komt. “Mensen gaan meer letten op labels en land van herkomst van producten. Ze weten nu dat ze met hun aankoopgedrag de lokale economie kunnen ondersteunen door producten uit de eigen regio te kopen”, zegt Vermue. Het project is afgerond, maar scholen kunnen nog steeds het interactieve lesmateriaal voor de vakken burgerschap en LOB gemakkelijk en gratis downloaden op Zeeuwse kringloop . Een groot aantal boeren blijft ook activiteiten organiseren op hun erf om de kloof tussen boer en burger te verkleinen.
