‘Ik hoop op de Werkplaats een begin te maken aan een stuk wederzijds begrip.’
Het klimaat verandert en de temperatuur op aarde stijgt. En dat heeft gevolgen voor mens, natuur, milieu en de agrarische sector. Tijdens de vijfde Werkplaats Netwerk Platteland op 23 mei is het thema ‘Klimaatverandering als kans voor landbouw & natuur?’ Het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) houdt zich bezig met het Nederlandse klimaatbeleid. Niels Kastelein is directeur Klimaat bij het ministerie van KGG en is als spreker aanwezig op de Werkplaats.
Niels: “Europa heeft een duidelijk uitgangspunt over klimaatneutraliteit in 2050. Er is een voorstel in voorbereiding, waar je in 2040 zou moeten staan als geheel voor alle broeikasgasuitstoot. In dat pakket zit ook een schets van wat de broeikasgasuitstoot van de landbouw nog zou kunnen zijn. En daar zit denk ik best veel ruimte in, waardoor je ook een gezonde landbouwsector in Nederland en in Europa kunt overhouden. Mijn voorstel is om met elkaar het gesprek te voeren over wat er binnen de klimaatgrenzen mogelijk is. Maar ook binnen allerlei andere grenzen. Zodoende kunnen we met zijn allen een goed toekomstperspectief voor boeren en de toeleverende industrie schetsen. We zijn bezig met een transitie. En daarvoor moet nog heel wat gebeuren.”
Kaders voor een dialoog
“We weten nog niet hoe de agrarische sector er over 15 of 20 jaar uitziet. Ondertussen ligt er wel degelijk een goede kans om het gesprek daarover met elkaar te voeren de komende jaren. Vanuit klimaatperspectief moet je eigenlijk zeggen: hoeveel broeikasgassen mag deze sector nog uitstoten tot 2050? Daar was voorheen nooit een antwoord op. Dat antwoord is nu aan het ontstaan. Dus dat geeft aan waar de planetaire grenzen liggen. En als je dat weet kun je kijken welke manier van landbouw daar in Nederland het beste in past. Natuurlijk moeten er een stuk minder broeikasgassen worden uitgestoten in de sector dan nu. En ons beeld is dat we met alleen innovaties en technische maatregelen de opgave niet gaan redden. Tegelijkertijd zitten er voor boeren ook echt wel kansen in de klimaat- en energietransitie. Een rol spelen in de productie en opslag van duurzame energie is daar een mooi voorbeeld van. Ik zou zeggen: laten we met zijn allen een pad naar 2050 inzichtelijk maken. Dan weten we waar we naartoe werken.”
Elkaar vinden op gebiedsniveau
Volgens Niels is er veel innovatiekracht en kennis aanwezig in de sector, waar hopelijk ook de individuele ondernemers van kunnen profiteren. “Als je mij vraagt waar we elkaar moeten vinden, dan is dat uiteindelijk op gebiedsniveau. Je moet op relatief kleine schaal met elkaar bedenken: wat kan hier nog over 25 jaar? En wat kunnen we misschien nog extra realiseren? En daar moet per gebied een plan op komen. In mijn optiek is dat de enige manier om stappen te zetten. En ook de het bedrijfsleven in zo’n gebied hoort daar echt bij. Die zijn ook met vraagstukken bezig die daarop kunnen aansluiten. We zijn als beleid de afgelopen jaren veel teveel tegenover de sector komen te staan. Op de Werkplaats wil ik boeren bevragen waar zij behoefte aan hebben.”
Wederzijds begrip
“Je moet aandacht en erkenning hebben voor wederzijdse vertrekpunten. Als beleidsmakers moeten wij ons verdiepen in de issues van ondernemers. En waar we ze echt mee kunnen helpen. Het startpunt is dat je elkaar goed gaat begrijpen. Als je dat helder hebt, kun je veel reëler vervolgstappen bepalen. Op gebiedsniveau kun je gezamenlijk veel meer bereiken dan door polariserende discussies. Ik hoop op de Werkplaats dan ook een begin te maken aan dat stuk wederzijds begrip. Ik wil dat boeren inzien dat wij het beste voor hebben met Nederland en de agrarische sector. Praten op het niveau van intenties is mooi. Maar ik stel voor dat we concreet kijken waar we de sector mee kunnen helpen. En waar we tegelijkertijd ook de andere opgaven mee van dienst zijn. Daarom wil ik op de Werkplaats juist die individuele boer graag spreken. Samen wil ik kijken wat wij vanuit Den Haag kunnen doen om het in zijn of haar regio nog iets makkelijker te maken.”
