“Jongeren via ondernemerschap behouden voor regio”

Karin Overbeek-van Zeijst ontwikkelde het project ‘Ondernemende Helden’, met als doel om jongeren in de Achterhoek te helpen bij hun eerste stappen richting een eigen bedrijf. Mede dankzij een LEADER-bijdrage kon Overbeek een online academie opzetten. Vijftig jongeren schreven zich vervolgens bij de Kamer van Koophandel in.

Het roer omgooien

In het centrum van Zutphen zit al sinds 1972 het familiebedrijf ALMA Wooninterieur. Op 16-jarige leeftijd ging Overbeek hier, in de zaak van haar ouders, werken. Op 35-jarige leeftijd gooide ze het roer om en ging aan de slag als praktijkdocent interieurstyling. Ze vroeg zichzelf, met name in het begin van de kredietcrisis, af hoe je met een bescheiden startkapitaal in een sterk digitaliserende wereld nog een eigen bedrijf zou kunnen starten en mede zo werkgelegenheid te stimuleren.

In Amerika vond ze antwoorden, via een online opleiding over internetmarketing. “Ze liepen daar in het midden- en kleinbedrijf ver voor de troepen uit. Ik kon op afstand vanuit Nederland de juiste kennis vergaren. We hebben het over een tijdperk waarin je voor tien euro een week lang kon adverteren op Facebook. Dat is nu natuurlijk onvoorstelbaar.”

Virtuele klaslokalen

Deze kennis vormde de basis voor het LEADER-project ‘Ondernemende Helden’, wat in 2018 van start ging. Samen met een ICT-specialist bouwde Overbeek een eigen online academie inclusief een aantal virtuele klaslokalen. “De lessen werden gecombineerd met een maandelijkse bijeenkomst op een locatie en een wekelijks spreekuur, aangevuld met veel e-mailen en Whatsappen”, blikt ze terug. “Vijf jaar geleden was dat allemaal best vooruitstrevend. Sinds de coronacrisis is online studeren en overleggen gemeengoed geworden.”

De achterliggende gedachte was om jongeren en jongvolwassenen uit de Achterhoek te behouden voor de regio, door ze een goede start te geven als ondernemer. 75 van hen, in de leeftijd van 16 tot 26 jaar van alle denkbare opleidingsniveaus, hebben het traject gevolgd. Tweederde, dus bijna 50 jongeren, hebben vervolgens een inschrijving bij de Kamer van Koophandel gedaan.  “Dat is een resultaat om best trots op te zijn”, vindt Overbeek.

Nieuw perspectief

Jongeren in de regio aan het werk krijgen, versterkt ook de leefbaarheid op het platteland, betoogt de voormalige projectleider. In de Achterhoek laat zich dat makkelijk vertalen naar noaberschap. “Dus naar elkaar omzien, blij zijn met de plek waar je bent en zaken die spelen samen oppakken”, aldus Overbeek. “Dat hebben we in het project ook gedaan door iedereen een buddy te geven om te kunnen sparren of elkaar op te beuren. Dat heeft tot nieuwe vriendschappen geleid, wat een mooie bijvangst is.”

Bij het opstarten van een bedrijf draait het vooral om dicht bij jezelf te blijven, vindt Overbeek. Veel jongeren laten zich leiden door influencers en snel veel geld willen verdienen. “Wat ik vooral heb gedaan is een vertrouwde omgeving gecreëerd en jongeren een spiegel voor gehouden. Het draaide daarbij om goed naar elkaar te luisteren en veel door te vragen”, zegt de initiatiefnemer. “Soms kreeg ik een dag later een appje van een held met de boodschap ‘ik ben eruit’.”

Aan de slag

Juist dankzij de snelle digitalisering is de Achterhoek van een krimpregio een groeiregio geworden, waar jongeren graag blijven wonen en werken. Mede daarom heeft ‘Ondernemende Helden’ geen vervolg gekregen. Overbeek had verwacht dat het bedrijfsleven de ondernemende jongeren zou omarmen. “Als zoveel talent bij elkaar komt, ga met ze in gesprek, zeker als het lastig is om aan personeel te komen, zou ik zeggen. Dat heb ik weinig gezien.”

De jongeren zijn tijdens het project met uiteenlopende bedrijfsplannen aan de slag gegaan: van een adviesbureau tot het op de markt brengen van appelcider, van catering tot het versterken van de digitale geletterdheid van ouderen, inclusief het omgaan met een smartphone. “Ik heb geen zicht op wat iedereen nu doet”, begint Overbeek. “Maar af en toe krijg ik wel een bericht of ontmoet ik een deelnemer die inmiddels een baan heeft. Dan hoor ik dat het traject ze veel nieuwe inzichten heeft gebracht.”