Klimaatverandering vormt steeds vaker de basis van uitdagingen in het landschap
Op vrijdag 23 mei vond de vijfde Werkplaats Netwerk Platteland plaats. Het thema was ‘Klimaatverandering als kans voor landbouw & natuur in de regio?’. Dennis Worst en Peter Hermens verzorgden tijdens deze Werkplaats een werkbank met de titel ‘Met het verleden vooruit’. Dennis en Peter delen hun visie op klimaatverandering en reflecteren op de gesprekken die er ontstonden tijdens hun werkbank.
Dennis is bij Landschapsbeheer Friesland werkzaam als senior projectleider erfgoed en cultuurhistorie. Daarbij gaat het om het Friese cultuurlandschap in de brede zin van het woord. Als landschapshistoricus kijkt Dennis naar de lange levensloop van het landschap en probeert de logica ervan ook richting de toekomst een plek te geven. Peter is oprichter en eigenaar van Werkend Landschap: een ontwerpbureau voor erf, stad, landschap en regio, dat met creativiteit werkt aan impact bij de urgente ruimtelijke vraagstukken van dit moment.
Maatregelen nodig
Dennis: “Klimaatverandering vormt steeds vaker de basis van uitdagingen in het landschap en vraagt om een andere blik op dat landschap. Om die reden speelt het dan ook een hele wezenlijke rol in onze werkzaamheden. In Friesland en de rest van Nederland zullen de effecten van het klimaat steeds duidelijker aanwezig zijn in de vorm van verdroging, verzilting of juist vanwege extreme piekbuien. Zeker het veenweidegebied in Friesland is bij uitstek ingeregeld op een controleerbare water af- en aanvoer. Bij weersextremen zullen we steeds vaker tegen grenzen aanlopen. Het zal daarom belangrijk worden om naast technische maatregelen ook te kijken naar slimme kansen en koppelingen die er overal in het landschap aanwezig zijn.”
Groot gevoel van urgentie
Peter: “Tijdens de werkbank hebben we een presentatie gegeven van de door ons ontwikkelde methodiek. We hebben laten zien hoe de levensloop van het landschap houvast en perspectief biedt voor de toekomstige inrichting van bedrijf en gebied. Wij zijn ervan overtuigd dat in het landschap antwoorden liggen besloten op grote vragen. In ieder landschap zijn er kansen voor klimaatslimme landbouw, door uit te gaan van de logica van het landschap. Tijdens deze werkbank hing er echt een goede sfeer. Er was veel verbinding op het thema landschap als verbindende schakel. Ik merkte een groot gevoel van urgentie. En ik vond het mooi om te zien welke kracht er uit gaat van een goed samenhangend verhaal over het landschap en hoe dat te structureren in planvorming.”
Eyeopeners
Volgens Peter leverde de werkbank een aantal mooie eyeopeners op: “Deze gedachtegang werkt heel goed in het landelijk gebied, het is interessant om het te verdiepen voor stedelijke gebieden of de toepassing te instrumentaliseren voor plekken waar het maatschappelijk belang heel zwaar drukt door bijvoorbeeld woningbouwplannen, netverzwaring / energie-opwekking of industrie. Ook een inzicht: zou je kunnen werken met spiegellandschappen? Waar werkt het al? En hoe kan het ene landschap inspiratie bieden voor het andere? Zodat we sneller kunnen verdiepen en verbreden met deze zeer interessante methode, kennis, netwerk en inzichten. We moeten elkaar blijven opzoeken. We moeten verbindingen aangaan, van elkaar leren, open staan voor de dialoog. Dit zijn allemaal cruciale zaken voor het depolariseren van het verhitte debat over de toekomst van de landbouw en het landelijk gebied. Het sterkt ons ook in onze missie om via het landschap te verbinden. En om in te zetten op vitale landschappen die ons handelen sturen, die inspireren en die bijdragen aan geluk en goede gezondheid.”
