Verzilveren natuurinclusieve landbouw stimuleert boeren
In het POP-project ‘Verdienmodellen natuurinclusieve landbouw’ hebben drie Friese agrarische collectieven of gebiedscoöperaties gewerkt aan concrete invulling van natuurinclusieve verdienmodellen.
Dit krijgt navolging in het nieuwe project ‘Hoe? Zo!’, één van de zeven GLB-Pilots in uitvoering.
Borging maatregelen in de bedrijfsvoering
Voor een toekomstbestendige natuurinclusieve landbouw is borging van maatregelen in de bedrijfsvoering die hieraan bijdragen belangrijk. Dat stelt deelprojectleider Jelle Pilat van gebiedscoöperatie Noardlike Fryske Wâlden (NFW).
Verzilvering bijdrage bedrijfsvoering aan maatschappelijke doelen
“We hebben onderzocht hoe verschillende stakeholders aankijken tegen het extra belonen van een natuurinclusieve bedrijfsvoering en welke verdienmodellen zij zien,” vertelt Pilat.
Belangrijke conclusie is dat de bijdrage van de bedrijfsvoering aan maatschappelijke doelen, zoals biodiversiteit en milieu, geborgd is. “Een keurmerk of certificering is daarvoor een geschikt middel. Verzilvering van deze bijdrage is mogelijk door overheid, bij financiering of in agro-voedselketens.” Samen met verschillende stakeholders zijn uitgangspunten voor een borgingsinstrument geformuleerd.
Op lange termijn voordelen voor biodiversiteit
De andere twee collectieven It Lege Midden (ILM) en ELAN Zuidoost Friesland zochten samenwerking met het waterschap en andere terreinbeherende instanties. “Dat levert op langere termijn ook voordelen op voor biodiversiteit, het waterschap, It Fryske Gea, Staatsbosbeheer en boeren in het gebied”, zegt Anne Jansma, deelprojectleider namens ILM en ELAN.
Werkwijze ILM en ELAN toepasbaar in ander werkgebied?
NFW heeft bekeken of de werkwijze van ILM en ELAN toepasbaar is in een ander werkgebied en een borgingsmodel voor natuurinclusieve landbouw opgezet. Uit toetsing van de praktische toepasbaarheid van het model door ILM en ELAN blijkt dat de ontwikkelde methodieken toepasbaar zijn in verschillende gebieden.
Bodem en precisielandbouw
Wageningen University & Research definieert natuurinclusieve landbouw als een economisch rendabel landbouwsysteem, dat optimaal beheer van natuurlijke hulpbronnen duurzaam integreert in bedrijfsvoering, inclusief zorg voor ecologische functies en biodiversiteit op en om het bedrijf. Verbetering van de bodemvruchtbaarheid is hierin een belangrijke maatregel.
Jitze Peenstra, vleesveehouder in Oldeboarn en gebiedscoördinator van ILM, haalt eiland De Burd, ten oosten van Grou, als voorbeeld aan. “Uit onderzoek blijkt dat de pH van de bodem erg laag is met als gevolg een lage biologische bodemactiviteit”, vertelt Peenstra. “Het toedienen van kalk en keltisch zout door ons als pachters herstelt het bodemleven en dat verbetert de omstandigheden voor weidevogels.”
Dat draagt bij aan meer weidevogels en aan biodiversiteitsherstel. “Een vruchtbare bodem levert ook hogere gewasopbrengsten op en daarmee meer rendement voor boeren”, zegt Peenstra.
GLB-Pilot ‘Hoe? Zo!’
De uitgangspunten voor een borgingsinstrument uit het project ‘Verdienmodellen natuurinclusieve landbouw’ leveren een goede basis voor vervolg. Dat gebeurt in het project GLB-Pilot ‘Hoe? Zo!’, één van de zeven pilots in Nederland die input levert voor het ontwikkelen van nieuw GLB-beleid.
Bijdrage leveren aan effectieve vergroening
In de uitvoering van het nieuwe GLB kunnen agrarische collectieven een belangrijke rol spelen. In het vervolgproject onderzoeken de Noardlike Fryske Wâlden, Groningen West en Midden Groningen samen hoe ze kunnen bijdragen aan een effectieve vergroening, welke rol ze daarbij kunnen vervullen en wat nodig is voor uitvoering van deze rol.
Maatwerk per boer en financiële prikkels
“Wij willen graag inhoud geven aan beleidsveranderingen of andere werkwijzen in de praktijk. Dat is nodig om natuurinclusieve landbouw ook echt in de praktijk te laten werken”, stelt Pilat. Volgens Peenstra is daarin maatwerk per boer zeker zo belangrijk. “Individuele begeleiding van boeren is noodzakelijk om daadwerkelijk tot uitvoering van bedrijfsspecifieke maatregelen te komen”, ervaart Peenstra.
Puntensysteem
Het nieuwe project ontwikkelt een puntensysteem voor beloning van gebiedsspecifieke vergroeningsmaatregelen als onderdeel van het nieuwe landbouwbeleid. “Hiervoor zoeken we uit welke financiële prikkels nodig zijn om op bedrijfs- en gebiedsniveau doelen te bereiken en hoe borging en bedrijfsadvies boeren en biodiversiteit kunnen ondersteunen.”
