Bewust en betekenisvol omgaan met voedsel

In de polders van de Krimpener- en Lopikerwaard ligt Both BoerenZorg, een melkvee-, schapen- en zorgboerderij. Op de boerderij staat de zorg voor boerderij, mens, dier en plant centraal.

Dit is ook te herkennen in het project ‘eetbare en sociale Permacultuurtuin Cabauw’. Nicolien Both en Chanel Schriever vertellen met passie over korte ketens, voedselverspilling en de betekenis van het project voor hun hulpboeren, hulpkoks en bezoekers. Nicolien als eigenaar van de locatie en aanvrager van het project en Chanel als kok bij Both BoerenZorg.

Bezoek eetbare stad Andernach

Samen met de LEADER-groep Weidse Veenweiden bezochten Nicolien en Chanel in 2017 de Duitse Eetbare stad Andernach. In Andernach zijn allerlei eetbare planten aangeplant die door de bevolking vrij geoogst mogen worden. Chanel en Nicolien: “Het was mooi om te zien hoe daar kinderen genoten van de aardbeien die ze midden in de stad konden plukken.” Deze ervaring vormde inspiratie om zelf verder initiatieven te ontwikkelen rond voedsel en de verbinding stad en platteland.

Bewustzijn over je voedsel

Met het project is een permacultuurtuin gerealiseerd en is een gebouw geschikt gemaakt als TheeHUIS voor het verwerken van producten van de tuin en het geven van workshops. Ook biedt het TheeHUIS mogelijkheid voor gasten om bijvoorbeeld hun verjaardag te vieren of om een vergadering te houden. Door de tuin en het TheeHUIS zijn er nieuwe mogelijkheden voor dagbesteding op de zorgboerderij gekomen maar ook mogelijkheden om via lokale producten verbinding te maken met bezoekers.

Permacultuur speelt een belangrijke rol in het project. Het is een breed begrip. Voor Nicolien en Chanel gaat het om het rondkrijgen van de biologische cirkel, waarbij een balans ontstaat tussen wat er in- en uitgaat. Ook educatie maakt onderdeel uit van het permacultuurontwerp. Maar geeft Chanel aan: “De permacultuurtuin is ook gewoon heel mooi.” Dit komt omdat het goed past in het landschap.

Leren over voedsel

De educatie geeft Both BoerenZorg op verschillende manieren vorm. Aan de ene kant leren de bewoners – ook wel de hulpboeren en hulpkoks genoemd – over het verzorgen van planten, oogsten en helpen bij de verwerking en bereiding van producten. Hulpkoks leren dat weggooien eigenlijk niet hoeft. Met een pompoen kan je eindeloos variëren.

Een kleine greep uit de mogelijkheden: pompoenkoffie, pompoentaart, pompoen in zoetzuur, pompoensnoepjes, pompoenmousse. En als er iets overblijft, kan dit nog dienen als compost of voer voor konijnen of koeien. Aan de andere kant zijn het de bezoekers die leren. Chanel licht toe: “Als zij komen, krijgen ze het verhaal erbij. Bijvoorbeeld waar de munt vandaan komt in hun kopje muntthee. En ze kunnen in de tuin kijken hoe het groeit.”

Betekenis voor het gebied

Inmiddels is Both BoerenZorg bij een aantal lokale voedselinitiatieven in de gemeente Lopik betrokken. Nicolien en Chanel: “Er zijn best veel organisaties die het Both BoerenZorg een warm hart toedragen. In korte tijd hebben we in de verbinding stadplatteland en korte ketens ook op het vlak van samenwerking al heel wat bereikt.” Een voorbeeld is de eetbare tuin ‘Eetbaar Lopik Bloeit’.

Bij dit initiatief werken verschillende partijen samen om in Lopik stukjes groen en plantentuin toegankelijk te maken voor iedereen. Both BoerenZorg levert een bijdrage in het beheer.

De oogst: blije gezichten

Als gevraagd wordt naar het succes van het project is het eerste dat Chanel en Nicolien noemen: “De blije gezichten.” Ze doelen hiermee op blije gezichten van gasten en voorbijgangers maar ook op die van de hulpboeren en hulpkoks. Door te helpen in de tuin en het TheeHUIS doen zij ertoe, het project draagt bij aan zingeving.