Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid 2023-2027
Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid ondersteunt de stappen naar Toekomstbestendige Landbouw. Met inkomenssteun én subsidies gericht op boeren die zich inspannen om de omslag te maken: een gezond bedrijf met een fatsoenlijk inkomen, dat bijdraagt aan gezonde natuur en een leefbaar platteland. Daarnaast biedt het programma ondersteuning bij innovatie, met investeringssubsidies, informatie, kennisdeling en samenwerking.
De doelen van het GLB 2023-2027 zijn in 2022 vastgesteld. Daarbij zijn ook de instrumenten van het GLB uitgewerkt.
De fondsen die hiervoor beschikbaar zijn worden gefinancierd door de Europese Unie, Rijk en provincies. Per jaar is hiervoor ongeveer € 1.100 miljoen beschikbaar in de periode 2023–2027.
Nederland heeft, in nauw overleg met de landbouwsector en andere betrokkenen, een Nationaal Strategisch Plan (NSP) vastgesteld. Hierin zijn de doelen en maatregelen voor de periode tot 2027 neergelegd. Van het NSP is een publieksvriendelijke samenvatting gemaakt.
Het GLB gaat uit van het idee dat boeren onderdeel zijn van de oplossing. Het grootste deel van ons buitengebied (zo’n 70%) is in agrarisch beheer. Het zijn de boeren die Nederland kunnen helpen doelstellingen te halen. Het GLB ondersteunt hen daarbij. Zij worden beloond voor hun inspanningen via praktische GLB-subsidies en andere instrumenten.
- Het GLB ondersteunt boeren door hun inspanningen voor natuur, klimaat en leefomgeving te belonen.
- Het GLB ondersteunt boeren en andere partijen op het platteland of in de sector om te vernieuwen.
- Het GLB biedt mogelijkheden voor boeren en adviseurs om kennis te ontwikkelen en uit te wisselen.
- Het GLB ondersteunt een gebiedsgerichte aanpak, want ieder gebied heeft zijn eigen uitdagingen.
De realisatie van het GLB is in handen van de landbouwsector, terreinbeheerders, het ministerie van LNV, provincies, waterschappen en andere betrokkenen bij het platteland. Voor de regie op dit proces is de Regieorganisatie GLB in het leven geroepen.
Context van het GLB
Het GLB is geen eiland. Boeren en andere gebruikers van het platteland worden met heel veel uitdagingen geconfronteerd, ook buiten dit programma. Mest, stikstof, inrichting van het buitengebied, andere bedrijvigheid, krimp enzovoorts.
De deelnemers aan het GLB zijn zich hiervan zeer bewust. Het is een extra motivatie om met dit programma in elk geval een belangrijk deel van de oplossing te kunnen bieden aan boeren en andere betrokkenen in het buitengebied die werk willen maken van een gezonde toekomst.
Geschiedenis van het GLB
Ook in de periode voor 2023 was er een Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Al in de jaren vijftig van de vorige eeuw kreeg dit beleid vorm op Europees niveau. Van oudsher lag het accent op voedselzekerheid (“Nooit meer honger”). Later kwamen daar andere maatschappelijke doelen bij: voedselkwaliteit, milieu en omgeving. Een belangrijke bouwsteen is altijd de inkomenssteun aan boeren geweest en dat is nog altijd zo. Later zijn daar andere doelen en instrumenten aan toegevoegd. Daarmee onderstrepen Europa en de nationale overheden het grote belang van de landbouw voor onze samenleving. Nog altijd is bijna 40% van de totale EU-begroting voor landbouw bedoeld. In Nederland voegen Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen daar nog extra financiële instrumenten aan toe.
In de periode 2014–2022 kreeg het GLB in Nederland vorm in het Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP3). Hierin werd, naast inkomenssteun, veel aandacht besteed aan doelen op het gebied van water, natuur- en landschapsbeheer, gebiedsgericht werken, innovatie en concurrentiekracht. Het GLB 2023-2027 zet die trend stevig door.
Informatie over het POP3 vindt u hier. Sommige betalingen van POP3 lopen nog altijd door, te weten voor POP3 projecten die nog niet zijn afgerond. Dit staat los van de financiering van het GLB 2023-2027.
